15 november 2012

Laat je niet 2 x pakken....

Voor we verder gaan met echte prostaatkanker is het goed eerst nog stil te staan bij behandelde prostaatkankertjes die terug komen na operatie of bestraling. Nou ja terugkomen, bij wie het PSA terugkomt.

Circa 30-40% van de mannen krijgt na en lokale behandeling weer te maken met PSA-stijgingen. Het operatieresultaat heeft hierop niet of nauwelijks invloed. Ook in het meest gunstige gevallen als alles eruit is, er geen kapselpenetratie is en de snijvlakken schoon zijn er aanzienlijke percentages PSA recidieven. Hier.

Het natuurlijk verloop van prostaatkanker na lokale therapie is bekend uit 2 rapportages over 450 patieten van de Hopkinsgroep, het meest toonaangevende prostaatkanker instituut in de US. Hier en hier. De resultaten werden bevestigd in deze studie. Men liet het PSA stijgen zonder iets te ondernemen. Pas als zich metastasen ontwikkelden werd een behadeling ingesteld. Gemiddeld duurde het 3 jaar voor het PSA meetbaar wordt. Circa eenderde van deze groep ontwikkelde metastases. De mediane tijd van meetbaar PSA tot metastase is circa 10 jaar. De mediane tijd van metastase naar dood door prostaatkanker bedroeg 5 jaar. Mediane tijd betekent dat voor de helft van de patienten de tijd tot metastase korter is en voor de helft langer dan  10 jaar.

Of zich metastases ontwikkelen en zo ja hoeveel tijd dit neemt is in beide gevallen afhankelijk van de PSA verdubbelingstijd (PSADT) en Gleasonscore van het operatiepreparaat, waarvan de PSADT de hoogste voorspellende waarde heeft. Bij een PSADT van meer dan 15 maanden ligt de tijd van meetbaar PSA tot metastase boven de 15 jaar, bij een PSADT van 3 maanden of minder op dan een jaar.

Bij een meetbaar PSA na lokale behandeling begint hetzelfde liedje vaak opnieuw. Weer een nieuwe DBC. Weer hetzelfde ernstige gezicht, weer hetzelfde bakerpraatje van hoe sneller we erbij zijn hoe beter en daarop weer de aflaat "u mag zelf kiezen". Bij een PSA-stijging na radicale prostatectomie volgt vaak een verwijzing naar de radioloog die een nieuwe DBC zal aanmaken en in en groot aantal gevallen radiotherapie zal adviseren. Wie nog niet incontitent en impotent was kan dat nu alsnog worden. Of als de uroloog z'n lucratieve DBC wil behouden het dringende advies voor vroege hormonale behandeling. Zowel de uroloog als de radioloog kunnen prachtige 10-jaars cijfers laten zien, maar dat is geen kunst want de 10 jaars cijfers bij niets doen zijn ook prachtig. Niet meegerekend worden de neveneffecten van jarenlange hormonale therapie nl bloedarmoede, spier- en algemene zwakte en botontkalking. De invalshoek is te vaak niet de bespreking van het in de regel trage verloop en  de daarbij passende terughoudendheid maar weer een activistische opstelling met ingrijpende behandelingen.

Laat je niet 2 x pakken. Wacht tot je symptomen krijgt (wat meestal niet gebeurt) en ga in dat geval naar een oncoloog. Of als je dat te passief vindt laat dan via de huisarts eens in de 3-6 maanden een PSA prikken en vraag bij een verdubbelingstijd van minder dan een jaar een verwijzing naar een oncoloog.

9 opmerkingen:

Anoniem zei

Heb direct m'n snor afgeschoren...
Angsthaas

Ruud zei

Is intermitterende hormonale therapie geen goede middenweg?

Blueboy zei

Heel nuttig stuk voor de grote groep mannen die in fase 2 terecht komt!

Dan de Facebookpagina van Movember. Het snorrendom aan de macht vooral met kortingsbonnen voor etentjes. Af en toe onwetend gezemel over vroege opsporing. Zag ook nog een reactie van jou, maar die was binnen de kortste keren weg. Movember wordt ook gepusht door NKI-AVL, Kankerbestrijding en Blue Ribbon.

Geod zo Angsthaas!

Blueboy zei

Reacties van Henk zijn toch niet weg, als je diep naar beneden scrollt in de rechterkolom, kom je 2 reacties tegen, de eerste die van gisteren is het interessantst. Henk heet daar trouwens Hendrik Scholten, ook een fotootje van hem.

Johan zei

Had RP in 2000, PSA stijgingen vanaf 2004, radiotherapie in 2005. Nu stijgt het PSA weer. april 0.9, juli 1.2, oktober 1.4 Voorstel van uroloog is ditmaal het nog even aan te zien en dan hormonale therapie. Bleef hierover prakkizeren maar door dit stukje voel ik me er nu beter bij..

Anoniem zei

6 weken eerder en alles had voor mij dus anders kunnen lopen, nu is de bestraling bijna klaar.
Ik had een RP in 2009, daarna psa 0. Dit jaar in maart 0.2 en in september 0,5.
dus naar de radioloog met het bekende gevolg.
Beneiuw naar de voort zetting van deze serie.
Willem

Anoniem zei

In dit stukje wordt gesteld dat bij een verdubbelingstijd van minder dan 3 maanden er na minder dan 1 jaar metastasen zullen ontstaan. In mijn geval gaat dit gelukkig niet op. Na mijn operatie is de PSA waarde nooit nul is geweest (sept. 2010: operatie ;okt 2010: PSA 0,4; okt 2011: PSA 2,2; okt 2012: PSA 3,8) en was de verdubbelingstijd aanvankelijk minder dan 2 maanden. Nu na 2 jaar is de verdubbelingstijd circa 1,5 jaar. Op de botscan van enkele maanden geleden waren nog geen metastasen zichbaar
Of mijn dieet en het gebruik van supplementen (weinig rood vlees, zuivel, verzadigd vet en suiker en extra vitamine D, granaatappelsap, groene thee en kurkuma) hiermee te maken heeft weet ik niet. Er zijn in de literatuur wel aanwijzingen dat het iets zou kunnen doen maar er geen overtuigend bewijs is dat het iets oplevert.

Kees

Hendrik Scholten zei

@ Ruud. Naar mijn mening niet in het algemeen. Mogelijk wel bij korte verdubbelingstijden, de grens is subjectief, 15 mnd, 12 mnd, 9 mnd, 6 mnd, 3 mnd? Dit blijft subjectief. Omgekeerd mannen die direct en nu al langdurig hormonale therapie hebben gekregen zouden sterk kunnen overwegen een tijd met de hormonale therapie te stoppen. Heb hier echter geen ervaring mee

@Blueboy, inderdaad ben ik de snorren af en toe een beetje aan het sarren op Facebook. Het lijkt meer op een culinaire vereniging. Heb gevraagd naar leden van Bestuur maar krijg geen antwoord.

@Johan, goedzo!

@ Willem, hoop dat je weinig neveneffecten hebt ondervonden en blijf PSA Prostaatkankertjes volgen voor inzochten die mogelijk later van nut voor je kunnen zijn...

& Kees, let wel ik heb het over medianen. Wat ik wel bijzonder vindt is dat de verdubbelingstijd bij jou met het verstrijken van de tijd langer wordt, meestal zie je het omgekeerde. De dieeet en supplement maatregelen lijken me niet gek, in ieder geval schaden ze niet!

ZonderSnor zei

Great Blog!!