25 februari 2014

Hormonale therapie, chemotherapie en immunotherapie


Naast hormonale therapie en chemotherapie is immunotherapie de derde therapeutische groep middelen die ingezet kunnen worden bij prostaatkanker. Hier een goed overzicht van de 5 verschillende vormen van immunotherapie.

In het algemeen geldt dat de patient nog in goede conditie moet zijn om deze therapie te laten aanslaan, lees nog een goed functionerend immuunsysteem moet hebben. In praktijk is dit een asymptomatische patient, met een normaal bloedbeeld (normale aantallen leucoyten en normaal hemoglobinegehalte). Hoewel immunotherapie nog maar mondjesmaat wordt toegepast, is dit het meest gedaan bij vroege CRPC-patienten (CRPC zie eerdere berichten).

Het meest bekende middel is Provenge (sipuleucel-T). Dit werkt ongeveer zo: bij de patient wordt bloed afgenomen waaruit vervolgens bepaalde witte bloedcellen (dendritische cellen, ook wel antigeen presenterende cellen geneomd) worden geisoleerd. Deze cellen worden opgestuurd naar de producent van Provenge. Deze koppelt het antigeen PAP (Prostate Acid Phosphatase) aan de dendritische cellen. PAP wordt aangetroffen in bijna alle prostaatumoren, maar roept daar geen immuunrespons op. Naast aan PAP worden de cellen gekoppeld aan een groeifactor (GM-CSF) waardoor deze zich kunnen vermeningvuldigen. Vervolgens worden de aldus behandelde cellen teruggestuurd en bij de patient ingespoten. Hierdoor wordt een immuunrespons opgewekt die PAP bevattende kankercellen wel aanvalt en als het goed is vernietigt. Provenge wordt toegediend in 3 infusen over een periode van 4 weken.

In een vergelijkend onderzoek bedroeg de gemiddelde overleving van patienten die Provenge kregen 25,8 maanden tegenover 21,7 in de placebogroep. Ongeveer de helft van de patienten in beide groepen kreeg daarna chemo met docetaxel. Als dit percentage hoger was geweest lijkt het me waarschijnlijk dat de overleving langer was geweest.

Immunotherapie kan gecombineerd worden met hormonale therapie, ook met abirateron of enzalutamide. Hierover zijn echter geen cijfers. Het lijkt me dat het niet samen gegeven kan worden met chemotherapie vanwege de negatieve invloed van de laatste op het immuunsysteem.

Provenge is geregistreerd in de US en tevens goedgekeurd voor EU landen. Het zou dus in principe ook in Nederland voorgeschreven kunnen worden. Een behandeling met Provenge is erg kostbaar. De kans is niet groot dat een behandelaar dit op dit moment voorstelt aan CRPC patienten. De patient moet er zelf over beginnen.

Geen opmerkingen: