Het is stil aan de overkant

Wat is het stil aan de overkant. De man die zo hard riep dat PSA screening deugt en beloofde uiterlijk eind 2011 met een allesomvattende publicatie te komen inclusief rapportage over neveneffecten, komt maar niet af. Het is droevig gesteld met de maatschappelijke verantwoording waarover deze Scheibtisch Dokter zo hoog van de toren blaast. Iedere dag tik ik vol verwachting Bangma ERSPC Prostate in, maar tot nu toe zonder resultaat. Om de verveling te verdrijven en de lezer warm te houden deze keer een wat algemener stukje.

Zo rond de 80er jaren begon zich in de gezondheidszorg een verandering te voltrekken. Lag in 1980 het accent op zorg en behandeling van zieken, geleidelijk aan kwam de nadruk op de preventie van ziekten te liggen en dat gaat nog steeds door. De groei van gezondheidszorg is voor het grootste deel toe te schrijven aan bemoeienissen met prostaat-, borst-, darm- en baarmoederhalskankertjes, het voorkomen van hartziekten door het opsporen en behandelen (marginaal) verhoogde bloeddruk, (marginaal) verhoogd cholesterol en diabetes 2. Daarnaast het bij het minste geringste vervangen van heupen en knieeen en het screenen op wat kleinere ziekten zoals glaucoom, jicht, schildklieraandoeningen en nog een aantal. Daarnaast zorgen plastische chirurgie en het uitvinden en opkloppen van nieuwe ziekten zoals ADHD en Autisme voor volumegroei, maar dit laat ik verder buiten beschouwing.

Het beoogde doel namelijk het verminderen van ziektelast en sterfte wordt niet of maar in zeer beperkte mate bereikt. Als er al resultaten zijn dan staan deze altijd ter discussie. Dit neemt niet weg dat geen arts ontkomt aan de druk om van alles en nog wat vroeg op te sporen. Weiger een PSA, een mammogram, uitstrijkje, lipidenspectrum, glucose of urinezuur bij een symptoomloos persoon dan kun je er zeker van zijn dat je praktijk leegloopt met een behoorlijke kans dat je de inspectie op je dak krijgt of een groot ochtendblad aan je deur.

Dat het doel gemist wordt bij prostaatkanker weet de trouwe lezer inmiddels. In 1990 waren er 4300 nieuw gevallen van prostaatkanker en 2150 sterfgevallen hieraan, in 2008 waren er 9500 nieuwe gevallen en 2400 sterfgevallen. Meer dan 2x zo vaak prostaatkanker door PSA screening maar geen sterftevermindering. Hier. Het dubieuze effect van borstkankerscreening is door anderen aan de orde gesteld, een link onder andere hier. Door frauduleuze rapportage van onderzoeksgegevens is uberhaupt een oordeel moeilijk, zie bijvoorbeeld dit. Het segment hartziekten is vele malen groter dan de kankersector. Een oordeel over effecten van vroeg behandelen is hier helemaal niet meer mogelijk want bijna elk onderzoek neemt als referentie een andere vorm van vroeg behandelen, meestal een medicijn, waardoor ieder zicht op het natuurlijk beloop verdwenen is. Diabetes 2 is de afgelopen 20 jaar gigantisch gegroeid doordat men marginale verhogingen van het bloedglucose is gaan behandelen. Er is weliswaar sinds 1970 een sterke daling van de sterfte aan hart- en vaatziekten geweest, maar deze is in de eerste plaats te danken aan betere behandeling en gezondere leefomstandigheden en leefstijl, niet door honderdduizenden mensen vol te proppen met pillen voor licht verhoogde bloeddruk-, cholesterol- en suikerwaarden.

In vergelijking de klassieke groep patienten van 1980 is er anno 2012 een gigantische nieuwe groep pseudopatienten bijgekomen, de zg "worried Well". Hoewel pseudo? Grote aantallen van hen kun je toch weer patient noemen vanwege de aangerichte letselschade door invasieve behandelingen. Dit speelt het sterkst in de kankersector met prostaatkanker als onbetwiste Numero Uno. In de hartsector is dit wat minder dramatisch vanwege het accent op behandeling met medicijnen en veel minder op chirurgie. Interacties en bijwerkingen van geneesmiddelen, vaak cocktails, zijn echter vaak ook ziekmakend.

De moderne innovatieve kwaliteitsbewuste en wat al niet meer arts is meer geinteresseerd in ziektes dan in zieken en nog het allermeest in het voorkomen van ziektes. De interesse hierin is bij sommigen zo groot dat bijvoorbeeld iemand als Bangma er totaal niet mee zit dat hij en masse mannen incontinent en impotent maakt om te kijken hoeveel mannen hij moet behandelen om 1 sterfgeval te voorkomen. Bij prostaatkanker is de situatie extreem maar het Number to Treat Dilemma is een algemeen probleem van screening. Er is geen aanwijsbaar individueel voordeel. Het nut is voor niemand in het bijzonder maar alleen in het algemeen, waarbij dit algemene statistische nut meestal miniem is zo niet afwezig. Dat het zo ligt krijg de patient niet te horen, die denkt dat de operatie of de medicijnen hem of haar beter maken.