(vervolg boekbespreking 2)

Verkorte bijsluiter


In het algemeen is het de bedoeling dat je door een operatie van je klachten afgeholpen wordt. Bij een Radicale Prostatectomie is het precies anders om. Je komt fit en symptoomloos binnen en je gaat er vaak incontinent en impotent uit.

Hoe gaan Bangma c.s. hiermee om? Ze hebben het er duidelijk moeilijk mee en aarzelen het onderwerp vast te pakken. In plaats van de dingen bij hun naam te noemen en over toegebracht letsel te spreken, gebruikt men consequent het woord bijwerkingen. Bijwerking klinkt minder erg en als iets wat er gewoon bijhoort. Bijwerking is in taalkundig opzicht een miskleun. Van bijwerkingen spreek je bij medicijngebruik, niet bij chirurgie.

Maar zelfs als eenmaal voor de laagdrempelige term bijwerkingen gekozen is durft men nog niet echt. Eerst krijgen we ter introduktie een slap praatje over ouder worden. Daarbij horend een tabel (pag 82) waarin per leeftijdscategorie oa staat hoeveel mannen al zonder lustgevoelens rondlopen en hoeveel mannen al wel eens urine verliezen voor ze geopereerd zijn. 41% van de 60-jarigen zou volgens deze tabel rond lopen zonder lustgevoelens en 10% van hen zou wel eens urine verliezen. PSA
Prostaatkankertjes proeft hier voorkokerij: het is al een stelletje impotente oude zakken daarom kunnen onze bijwerkingen er straks ook nog wel bij. We hechten weinig waarde aan deze cijfers, waarbij zoals gewoonlijk in Bangma's boekje geen bronvermelding wordt gegeven, maar vermoedelijk het werk is van Maatschappelijke Gezondheidszorg. Dit soort nummertjes komen bijna altijd tot stand via nogal onbenullige ja/nee/weet niet-achtige invulformulieren. Een Rotterdamse havenarbeider vult dergelijke formulieren natuurlijk niet in, hij veegt er zijn billen mee af.

Op blz 84 komen dan eindelijk de cijfertjes. Incontinentie: acuut >90%, chronisch 5-10%. (tabel blz 84). In een grafiek op blz 86 (betreft Rotter-damse patienten) gebruikt 34% direct na operatie incontinentiemateriaal en 4 jaar na operatie 25%. Hoe zich dit rijmt met wat in de tabel staat blijft in het duister. In de tekst is het dan weer dat na 6 maanden 17% incontinentiemateriaal draagt, terwijl in de grafiek dit percentage 48% is. Uiterst verwarrend allemaal en met elkaar in strijd, iedere vorm van eindredaktie ontbreekt hier. Tussendoor op blz 85 lezen we ook nog dit zinnetje: Een jaar na de radicale prostatectomie blijken van de honderd patienten nog ongeveer zeven patienten zodanig last te hebben van incontinentie, dat een operatieve behandeling overwogen kan worden. Typerend voor de kromme en verhullende stijl van het boekje. Bij 7% is de incontinentie dus bijzonder ernstig. Dat er desondanks toch overwegingen nodig zijn doet vermoeden dat het middel weer erger is dan de kwaal.

In de tabel op blz 84 wordt voor naadstenose 0,5%-9% genoemd voor zowel acuut en chronisch. Nogal lastige cijfers. Laten we 5% nemen om aan de voorzichtige kant te blijven. Anders dan bij incontinentie worden hier door Bangma c.s. geen Rotterdamse cijfers gegeven. Naadstenose is vernauwing van de plasbuis door littekenweefsel. Dit geeft aanleiding tot tal van plasproblemen. De acties die ondernomen moeten worden om de problemen op te heffen worden weliswaar kort genoemd maar niet uitgediept. Je krijgt de indruk dat het allemaal gladjes verholpen kan worden en dat je je over naadstenose niet al te veel zorgen hoeft te maken. De werkelijkheid is echter anders.

Dan impotentie. In de tabel op blz 84 wordt voor chronisch 14-90% vermeld voor erectiestoornissen, een eufemisme voor impotentie. Ook hier geen Rotterdams cijfer. Laten we weer aan de voor-
zichtige kant blijven en 50% nemen. Bangma c.s. zeggen dat ze proberen zenuwsparend te opereren en geven toe dat dit niet altijd lukt. Wat ze er niet bij vertellen dat ook als het wel gelukt is, het lang niet zeker is dat de potentie behouden blijft. Vervolgens wordt Viagra besproken en dan krijgen we dit zinnetje: Dan zijn er gelukkig ook andere opties, zoals injectie van een medicijn in de penis (zie figuur 8.3), de vacuumpomp of een erectie-prothese die operatief in de penis wordt aangebracht. Gelukkig? PSA Prostaatkankertjes is er niet blij mee, bij het voorspel stellen we ons toch iets anders voor.

Bangma c.s. op blz 88: Het verwijderen van de prostaat is een grote operatie. Een op de honderd mannen overlijdt in verband met de ingreep, niet tijdens de operatie, maar in de weken daarna. De sterfgevallen worden bijna altijd veroorzaakt door complicaties van hart en bloedvaten, zoals thrombose of embolieen en hartinfarcten. 1% is veel, in de meeste literatuur is dit cijfer 0,5%. Van degenen die een embolie of een infarct doormaken overlijdt niet iedereen. Degenen die het overleven
lopen voortaan niet alleen bij de uroloog maar ook bij de cardioloog.

Een opname voor een radicale prostatectomie is gemiddeld 5 tot 10 dagen, na ontslag gaat de patient met een verblijfscatheter naar huis die dan nog 1 tot 2 weken blijft zitten en later poliklinisch verwijderd wordt. Over catheterproblemen horen we Bangma c.s. niet, terwijl er geregeld problemen zijn met losgeraakte catheters, blaaskrampen, urine-
lekkage langs de catheter en soms infecties. Blijkbaar is dit voor een Prostaat Pensioen Plan niet het vermelden waard. Misschien omdat het een
kortdurend probleem is en meestal opgelost kan worden, maar zeg er dan iets over en informeer. Ook over het verdere postoperatieve herstel dat vaak meer dan een maand neemt horen we geen bijzonderheden. In een echt *Handboek voor de Prostaatkankerpatient* zouden dit soort onder-werpen wel behandeld worden, in *Prostaat Pensioen Plan* gaat het er vooral om de polis aantrekkelijk te houden.

We gaan ermee stoppen. Voeg de hier opgesomde ellende toe aan de grote kans op opnieuw PSA stijgingen en schrijf naar PSA Prostaatkankertjes als je desondanks bij een verhoogd PSA na een blinde steekproef toch een Radicale Prostatectomie wilt.