16 juni 2009

Out of the Box 16
Diagnostisch schema

Hier toch alvast het schema voor de niet-invasieve diagnostiek, dat Ilse en Huisvlijt tegen hun wil helaas niet konden uitvoeren.


Algemeen schema


Eerste PSA
Eerste PSA laten volgen door 2 controlebepalingen binnen 3 weken. De 3 waarden middelen.
Vrij PSA en Totaal PSA vragen. F/T ratio berekenen: (Vrij PSA/Totaal PSA)
TRUS-volume vragen. PSA dichtheid berekenen: (PSA/TRUS-volume)
Uitslag Rectaal toucher vragen

Vervolg PSA's eerste jaar
Iedere 2 maanden een gedubbelcheckte PSA. De 2 waarden middelen.
F/T ratio's berekenen. PSADT berekenen via deze link
Bij 6e PSA (na 12 maanden) opnieuw TRUS en PSAD berekenen
Bij 6e PSA opnieuw Rectaal Toucher (door zelfde onderzoeker)

Vervolg PSA's tweede jaar
Iedere 4 maanden een gedubbelcheckte PSA.
F/T ratio en PSADT berekenen
Bij 2e PSA (na 8 maanden) TRUS. PSAD berekenen
Bij 2e PSA opnieuw Rectaal Toucher (door zelfde onderzoeker)

Vervolg PSA's derde en volgende jaren
Iedere 6 maanden een gedubbelcheckte PSA.
F/T ratio en PSADT berekenen
Bij 2e PSA (na 12 maanden) TRUS. PSAD berekenen
Bij 2e PSA opnieuw Rectaal Toucher (door zelfde onderzoeker)


Variaties in schema

Als na 3 PSA vervolgmetingen (maanden 2,4 en 6) in het eerste jaar de PSADT langer dan 10 jaar is dan alleen nog PSA, TRUS en rectaal toucher in maand 12.

Als op enig tijdstip de PSADT korter wordt dan 5 jaar (tijdelijk) overgaan op eerste jaars schema

Altijd afspraak maken bij pijn of rare sensaties in kruis, bloed in sperma of urine, ontstaan van plaskachten of onbegrepen rugpijn.


Overgaan op (I)HT behandeling

Afhankelijk van leeftijd, algemene gezondheidstoestand en stressbestendigheid van de patient bij een PSADT waarde ergens onder de 5 jaar, maar zeker bij een PSADT van minder dan 2 jaar.

Bij symptomen die verklaard kunnen worden door afwijkingen gevonden bij TRUS en/of Rectaal Toucher.


Noten

PSADT is het hoofdcriterium. f/t ratio en PSAD zijn ondersteunend.
PSAV wordt niet gebruikt (is vergelijkbaar met PSADT)

Bij plaskachten en afwijkend TRUS/ Rectaal Toucher op hoge leeftijd verdient TURP (uitschrapen prostaat) ipv (I)HT vaak de voorkeur.

Voor berekening van een betrouwbare PSADT zijn tenminste 4 gedubbelcheckte PSA's nodig

Als de PSADT berekend uit 2 opeenvolgende PSA's korter is dan 2 jaar antibioticakuur inlassen


Waarschuwing

Dit is een concept. Met het diagnostisch gedeelte is geen klinische ervaring opgedaan. Het staat haaks op alle bestaande richtlijnen. Artsen die IHT starten op grond van het boven beschreven diagnostisch schema riskeren tuchtmaatregelen.

Artsen die IHT geven na conventionele diagnostiek (positieve biopsie) voeren een reguliere behandeling uit die klinisch en wetenschappelijk gedocumenteerd is en waarvoor geen tuchtmaatregelen te vrezen zijn.

12 opmerkingen:

Rotterdammer zei

Hartelijk bedankt!

Anoniem zei

Goed Henk dat overzicht, nu staat alles netjes op een rijtje.

En wat een ziek idee van Blue Ribbon om Pa, op Vaderdag nota bene, met het hele gezinnetje een blauw ballonetje te laten op steken op het museumplein tegen prostaatkankertjes.

Groet en keep it up!

Claudia

Anoniem zei

Ook bedankt voor het overzicht. In Out of the Box 10 heeft u het over 2 jaar PSADT als criterium om met IHT te starten. Nu is het "ergens onder de 5 jaar". Kunt u een toelichting geven?

P. Kuil, Alkmaar

Hendrik Scholten zei

Factoren die een rol spelen zijn leeftijd en algemene gezondheidstoestand. Een 55 jarige man met een PSA van 5 ng/ml en een verdubbelingstijd van 5 jaar, zou op z'n 65 een PSA van 20 ng/ml hebben. (voor het gemak aangenomen dat de PSADT al die jaren constant blijft, maar vaak neemt de PSADT toe in de loop der jaren). Vanaf 20 ng/ml wordt de kans op metastases zichtbaar op een botscan reeel, onder de 20 ng/ml is dit zeer zeldzaam. Op z'n 70ste bij een PSA met 40ng/ml is de kans op metastasen behoorlijk groot. Weliswaar kan het leven door op dat moment hormonale therapie te geven vaak nog vele jaren gerekt worden, maar de kans dat hij de 80 zal halen is dan minder groot dan bij een man zonder prostaatkanker. Bij een 65 jarige man met dezelfde statistieken is de zaak minder ernstig omdat maar een klein aantal de 90 haalt. Vandaar dat ik zeg "ergens onder de 5 jaar". Als dezelfde 55 jarige man bijvoorbeeld al een hartinfarct heeft doorgemaakt en je daar ook overlevingsstatistieken op loslaat ligt de zaak weer anders. Hoe je het ook wendt of keert, behandelen van mensen zonder symptomen blijft altijd een abstracte door statistiek gedomineerde zaak.

Anoniem zei

Hoe staat het met de ludieke Delta actie uit OoB 12 met het paard van Prof PPP?

Groet,

Claudia

Hendrik Scholten zei

Claudia, sommigen komen hier ter lering, jij vooral voor vermaak. Je bent van harte welkom

Ter voorbereiding op de actie observeerde ik het paard met een ambonese expert op paardengebied. We werden er niet vrolijk van. In de wei waren ongeveer 10 paarden. 9 Paarden stonden vredig bij elkaar, sommigen met hun hals neigend naar een ander paard zoals je dat wel ziet bij paarden die zich op hun gemak voelen. Behalve het paard van Professor Pensioenplan. Dit paard rende, draven kon je het niet noemen, moederziel alleen door de wei en stopte dan plotseling weer, keek dan verschrikt om zich heen en ging weer verder met rennen. Geen prettig gezicht. Dit paard is mijns inziens totaal ongeschikt om iets ludieks mee te doen. Wat de ambonese expert gaat adviseren weet ik niet.

Sassenheim zei

Scholten, je bent volledig geschift. Hoe denk je dat iemand je nog serieus neemt als je met dergelijke horse shit aankomt?

Anoniem zei

Scholten is de nieuwe Slauerhoff

antiuro

Anoniem zei

Hallo Henk,

Vraagje:
Waarom is het zo dat bij symptomen en afwijkend TRUS/ Rectaal Toucher TURP (uitschrapen prostaat) ipv (I)HT vaak de voorkeur verdient?

Ben heel benieuwd naar Huisvlijts verdere wel en wee en of de (I)HT de PSA waarde kan doen zakken want, zo ik begrijp, wanneer deze redelijk laag blijft, bijv. <10, is de kans op uitzaaiingen zeer gering en dat is waar we naar streven.

Vriendelijke groeten,
MJ 4,4

Jeroen zei

De Sunnybrook calculator waarnaar u linkt is heel fraai. Ik heb 8 PSA's, 4,5 januari 2007 en 5,7 april 2009 wat een verdubbelingstijd van 6,8 jaar geeft. Het mooie is dat je zelf periodes kunt instellen. In 2007 was de PSADT 4,2 jr, in 2008 6,3 jr. Ik zit in een Active survellance protocol en vraag nu gedubbelcheckte PSA's.

Bedankt voor alle moeite die u neemt, al zullen de meningen blijven verschillen

Hendrik Scholten zei

Vraagje:
Waarom is het zo dat bij symptomen en afwijkend TRUS/ Rectaal Toucher TURP (uitschrapen prostaat) ipv (I)HT vaak de voorkeur verdient?

MJ 4,4, bedankt voor je vraag. Wat ik schreef was onduidelijk en ook incorrect. Ik had een grote tumor voor ogen bij een man op hoge leeftijd (zie OoB 11). Zo'n tumor heeft een lange voorgeschiedenis met een lange PSADT. Als zo'n tumor gaat drukken op de plasbuis en plasklachten geeft is een TURP is de regel voldoende.

Maar dit kan ik zeker niet algemeniseren. Bij plasklachten en afwijkend rectaal toucher op jongere leeftijd en zeker als daarbij ook het PSADT kort is, is het IHT, niet TURP. Ik zal de tekst aanpassen.

Harry s Blog zei

Hoi kan iemand mij advies geven,,,,
Ik ben een man van 58 jaar.
Psa was verhoogt,,,,,,5,37Ug,,en drie weken later 4,69 ug..
Vrij PSA is 0,57ug.
F/t ratio is 12,2.
De prostaat is 19,1cc bij de rectale echo.
Prostaat is niet niet vergroot en soepel en glad.
Wat moet ik doen ze willen biopten nemen.
Ik zelf vind de verhoging minimaal en is dalende en denk dat goed in de gaten houden voldoende is.
Echter de uroloog wil gewoon biopten nemen,,,,,,,

Geef mij svp advies??
Mail mij svp??

Bedankt Harry

mail adres harry.h@home.nl