Getalsgeneeskunde


Pijn, pus, koorts en kriebel, moe en misselijk dat zijn verschijnselen van echte ziekte. Van een PSA Prostaatkankertje heeft niemand last. Alhoewel?

Er zijn mannen die nachten wakker liggen van een stijging van 1 nanogram PSA, bij een daling zijn ze vaak overmatig eufoor en slapen daardoor ook niet. Zo ontstaat makkelijk een bipolair psychiatrisch beeld. Juist urologen kunnen moeilijk met dit type klachten overweg. Meestal draait het erop uit dat ze hun handjes gaan gebruiken. Dan kan de drager van een PSA Prostaatkankertje wel degelijk last krijgen (kijk hier en hier).

Er is geen zieke alleen een nummertje. Het nummertje is weliswaar specifiek voor de prostaat maar niet voor de aandoening. Prostatitis, prostaatvergroting en prostaatkanker kunnen ieder het PSA verhogen. Niet zelden zijn alle 3 variabelen tegelijk in dezelfde patient aanwezig. Het aandeel van ieder van de variabelen in de hoogte van het PSA is niet uit te maken. Verder heeft prostatitis de neiging op te flikkeren en uit te flakkeren en het ene tumortje produceert veel PSA, het andere weinig of niets. Waar het nummertje nu voor staat weet niemand meer. Omdat er ook geen symptomen zijn gaat het gesprek in de spreekkamer nergens over.

Onbegrepen nummertje was 6,5 ging even terug naar 6 maar is nu 7. Een 50 jarige man en een uroloog zitten tegenover elkaar. De man draagt het dreigende speldje van Blue Ribbon. De man steekt een verhaal af over het belang van vroege opsporing en vroege behandeling begint dan over Renee Froger en wil een biopsie. Van zoveel mondigheid heeft de uroloog niet terug. Als ik weiger nagelt Blue Ribbon me nog aan de schandpaal in een Postcodeloterijshow, schiet er door hem heen. De uroloog neemt geen risico, er wordt een afspraak voor een biopsie gemaakt.

Bij andere vormen van kanker neemt men gericht biopten op aanwijzing van beeldvormend onderzoek. Bij borstkanker bijvoorbeeld uit de verdachte plek van een mammogram. PSA prostaatkankertjes zijn zo echter zo klein dat er bijna nooit iets te zien is. Vandaar dat de uroloog maar "blind" biopsien neemt, meestal 6. Deze barbaarse methode heet met een deftig woord sextant biopsie.

De uitslag bij de man is negatief, er is geen kanker gevonden. De man maakt een teleurgestelde indruk en wil over 1 maand een afspraak voor een nieuwe PSA. Na enig getouwtrek wordt een afspraak gemaakt voor over 3 maanden.

3 maanden later zit de uroloog weer tegenover de man, nu in gezelschap van een Blue Bibbon buddy. Het PSA is gestegen naar 8 ng/ml. De buddy zegt .....

Volgende week zullen we zien hoe dit verder escaleert. Als uitsmijter nog een smakeloze NVU-link met een liedje.