06 april 2009

Out of the Box 5
Over het rectaal toucher

Eerst dit. Voor 1990 werd prostaatkanker vastgesteld door ofwel rectaal toucher (betasten van de prostaat) ofwel door TURP's (uitschrapen van de prostaat). Aanleiding voor deze onderzoekingen waren meestal plasklachten.

Bij het rectaal toucher kan men onregelmatigheden, asymmetrieen, verhardingen, knobbels, vergrotingen etc voelen. Het rectaal toucher is subjectief. Rond de diagnose van Mitterand werden 3 top-urologen ingevlogen om de prostaat van de president te betasten. Ieder van hen voelde iets anders wat de president in toorn deed ontsteken waarna hij niets meer met urologen te maken wilde hebben, alleen nog met Gubler, z'n lijfarts die zelf geen uroloog was.

Het verbaast PSA Prostaatkankertjes niets dat Herr Doctor Fritz halverwege het ERSPC het rectaal toucher uit het protocol schrapte waarmee tevens het enige tastbare deel van z'n onderzoek in de prullenbak verdween. Z'n spreadheets konden niets beginnen met de beschrijvende verslaglegging van het rectaal toucher, die konden alleen iets met getalletjes. Eerlijk is eerlijk, in het PRIAS project van Professor Pensioenplan is er wel plaats voor het rectaal toucher. Maar in dit project is de kans dat men met verschillende artsen te maken krijgt zo levensgroot aanwezig dat de waarde van dit onderzoek sterk devalueert.

In Out of the Box krijgt het rectaal toucher een belangrijke plaats. Verschillende onderzoekers mogen dan verschillende dingen voelen maar als dezelfde onderzoeker in de tijd verschillen opmerkt is dat bijzonder waardevol. De benadering van Out of the Box draait nu juist precies om veranderingen in de tijd.

Bovenstaande was bedoeld als inleiding op PSA veranderingen over jaren zoals ik in het vorige stukje aakondigde, maar is veel te lang geworden. PSA veranderingen schuiven daarom een aflevering op.

Nu is er nog ruimte voor een samenvatting.

Out of the Box beoogt de biopsie te vervangen door noninvasieve meetmethoden en lokale invasieve behandelingen door systemische noninvasieve behandelingen.

De rechtvaardiging om de biopsie te schrappen is diverse malen op deze blog besproken. Het meest recente stukje dat hier uitgebreid op ingaat is "Biopsie?" van 9 maart 2009.

Als eerste is het nodig een betrouwbaar uitgangs-PSA te hebben, hiervoor zijn op z'n minst 3 metingen in een korte periode nodig.

Daarnaast is het rectaal toucher belangrijk en vooral dat dit onderzoek door de jaren heen door een en dezelfde arts wordt uitgevoerd. De beste garantie hiervoor is grote academische en opleidingscentra te mijden en een klein ziekenhuis te zoeken.

De agenda (wijzigingen voorbehouden) ziet er nu als volgt uit. No 6: PSA veranderingen over jaren; No 7: PSA derivaten zoals f/t ratio, PSA Dichtheid, PSA Velocity, PSA Verdubbelingstijd; No 8: frequentie van vervolgmetingen en beslismomenten; No 9: rationale noninvasieve behandelingen; No 10: (I)HT (Intermitterende) Hormonale Therapie

6 opmerkingen:

Rotterdammer zei

In Rotterdam Dijkzigt is het heel bar. Urologen zijn vaak op congres. Bij een geplande afspraak met je arts zit er dan een ander voor je. Heb dit 2x meegemaakt. Toen wel nog wel alsnog een afspraak gemaakt met mijn arts maar daar gaat dan weer 2-3 weken overheen. Wat ook voorkomt is "sabattical" = onbetaald verlof. Zelf niet meegmaakt maaar een kennis. Het duurde 3 maanden voor hij weer een afspraak kon maken. Ook vaak co-assistenten. Hij is dan meer met de co-assistent bezig dan met mij.

Anoniem zei

Dit belooft een interessant educatief project te worden. Gelukkig heb ik nog geen biopsie laten doen.

PSA 3/11/08: 6,3
PSA 2/02/09: 6,5

Volgende PSA begin mei. Ik laat dit dan ook 3x bepalen.

Riemersma, 72 jaar

Outsider zei

Weer hartelijk bedankt voor het laatste stukje. Ook voor de voorlopige inhoudsopgave. Ik ga al vast googlen op de trefwoorden zodat ik goed voorbereid ben.

Hetty Vessies zei

Beste Dr Henk Scholten,

Met veel plezier lees ik uw blog, die ook heel leerzaam is. Wat betreft de biopsie, ik heb een nog ongunstiger referentie gevonden op Pubmed:

Noguchi M, Stamey TA, McNeal JE, Yemoto CM.

Relationship between systematic biopsies and histological features of 222 radical prostatectomy specimens: lack of prediction of tumor significance for men with nonpalpable prostate cancer.

Link: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11435833?dopt=Abstract

In deze studie is 64% van de biopsie Gleason scores verkeerd. In 46% te laag en in 18% te hoog.

Ik kijk uit naar de volgende out of the box naar hoe het biopsieloze concept verder gaat

Hartelijke groeten,

Hetty, 3 jaars geneeskunde

Hendrik Scholten zei

Hetty, bedankt voor je link en reactie. Als je heel pubmed afscrollt op dit onderwerp kom je afhankelijk van de studie tot zo'n 35-65% verkeerde Gleasons. Ik hou voor het gemak 50% aan.

Succes met je studie,

Groet,

Henk Scholten

Victor Vessies zei

Beste Henk Prostaatkankertjes,

Jouw blog is wat we hier in Groningen heavy en loaded noemen. Urologen, computers en robots die mannen in grote getalen impotent en incontinent maken voor een zeer onzeker voordeel voor enkelen vele jaren later. Een explosiever onderwerp is moeilijk te bedenken! Je bent natuurlijk ook wel tendentieus met je laatste ERSPC nieuwsbericht, maar inmiddels weet ik er zoveel van dat een groot deel wel zal uitkomen. Doordat je goed schrijft blijft het luchtig, de leadertjes rechtsboven zeker meegerekend. Ik heb het gevoel getuige te zijn bij de bron van wat straks een grote zaak gaat worden.

Thanks a lot an Keep it up...

Victor Vessies (vader van Hetty)