Out of the Box 11
Vroeger en Nu


Dit gaat rommelig worden. Allereerst zijn er zijn twee hangende zaken die ik beloofd had nog te bespreken: het OoB programma na het eerste jaar en tumorvolumina.

Het eerste jaar is weliswaar intensief maar weinig belastend. Na 6 PSA bepalingen inclusief dubbel check en inclusief derivaten, 2x rectaal toucher en 2x TRUS volumes is er een goede indruk van de State of The Prostate. Het programma voor het 2e jaar is 3x gedubbelcheckte PSA en derivaten met bij de 2e PSA rectaal toucher en TRUS. Vanaf het 3e jaar 2x PSA waarvan 1x met rectaal toucher en TRUS. Mocht er in negatieve zin een trendbreuk zijn, en precies daarom gaan na het eerste jaar de PSA bepalingen door, dan kan tijdelijk overgeschakeld worden op een 2 maandelijks schema. Al eerder gezegd, maar goed om te herhalen: sta erop dat de rectaal touchers en TRUSsen door dezelfde arts gedaan worden, anders verliezen deze onderzoeken een groot deel van hun waarde.

Dan tumorvolume (voor de diehards). Geopereerde prostaatkankertjes waarbij het hele operatiepreparaat pathologisch is onderzocht blijken een mediaan tumorvolume van ca 1cc te hebben, dwz de helft is kleiner en de helft groter en circa een kwart is kleiner dan 0,5 cc. Hier en hier. Er is een positieve correlatie tussen de hoogte van het PSA en het tumorvolume, gemiddeld ca 3 ng/ml per 1 cc tumor. Hier en hier. De correlatie is echter zwak met een range van minder dan 1 tot ca 40 ng/ml per cc zodat men hier in de praktijk weinig aan heeft. Het belangrijkste, en anders dan men in eerste instantie misschien zou denken, is dat de grootte van de tumor niet bepalend is voor de 10 jaars prognose. De ware Gleason score is bepalend. Anders gezegd: je bent beter af met een Gleason 6 tumortje van 2cc dan met een Gleason 9 tumortje van 0,2 cc. Het vervelende is echter dat je dit pas weet na een RP....

Vroeger toen er nog geen PSA was konden bij rectaal toucher met enige regelmaat mandarijngrote (ca 30cc) tumoren gevoeld bij oudere mannen die zich meldden op de polikliniek vanwege plasklachten. De behandeling was meestal een TURP (uitschrapen vd prostaat) en daarmee was de kous meestal af. Dit is door PSA-sanering een stuk zeldzamer gewordenen. Dezelfde man van toen is nu een vaak impotente, soms incontinente cripple die al jaren lang nietszeggende gesprekken voert met z'n uroloog over de beleving van z'n handicaps, eventuele botscans en vervolgbehandelingen.

Een lezer wees er in een reactie (zie reacties Oob 10) op dat in het abstract van Klotz een PSADT van minder dan 3 jaar genoemd werd als reden voor behandeling terwijl ik 2 jaar noemde als criterium refererend naar Klotz. In m'n antwoord aan hem heb ik hierover tekst en uitleg gegeven. Het komt soms voor dat ik een referentie geef ter onderbouwing van m'n betoog maar dat in het clickable abstract hier niet over gesproken wordt of zelfs iets anders wordt gezegd zoals in het geval van Klotz. Als dit het geval is, vindt men de onderbouwing wel in de volledige tekst, de eigenlijke bron. Deze tekst kan men bij de uitegever tegen betaling downloaden. Verder gaat PSA Prostaatkankertjes geen rigide standpunt innemen over een afkapwaarde van de PSADT. Leeftijd, algemene conditie, het al dan niet aanwezig zijn van andere chronische ziektes spelen ook mee.

Goed, beloftes zijn ingelost, het pad is schoongeveegd en op het menu staan weer Huisvlijt en de  urologe. PSA Prostaatkankertjes gaat niet kinderachtig doen en inderdaad, wat een pech, Huisvlijt heeft na z'n begin PSA van 7,4 ng/ml na 2 en 4 maanden gedubbelcheckte en gemiddelde PSA's van 7,8 en 8,3 ng/ml. Hij doet de antibiotica kuur, maar helaas dat haalt niets uit en het PSA na 6 maanden is 8,8 ng/ml. PSADT: 2 jaar!