Marion Bloem, troostmeisje van de urologen

Als je man verandert
Marion Bloem en Paul Kil
Uitgeverij Bert Bakker
ISBN 9789035135307

Paul Kil kon niet slapen. Hij dacht: als Pensioenplan een boek kan schrijven, kan ik het ook. Alleen beter. Zeker als ik niet ga proberen met zekerheden en polissen geld te maken zoals Pensioenplan, maar op de menselijke en sexy tour ga. En ik ga ervoor zorgen dat het een leesbaar boek wordt, niet die boekhouderstaal van Pensioenplan maar een boek met literaire kwaliteiten. Hij viel in slaap en droomde over Marion Bloem.

Toen hij 's ochtends wakker werd had hij de formule in z'n hoofd. Hij ging een boek maken vanuit het partnerperspectief. Marion zou hij laten praten met de partners van patienten over de verwerking van de ziekte. Hij zou de patienten selecteren en wist al precies welke. Bij elk interview zou hij apart z'n medisch-technische visie geven. Hij kwam op ongeveer 15 hoofdstukken, ieder met een stukje Marion en een stukje Paul.

Marion voelde er wel wat voor. Het enige minpuntje was dat Paul de patienten al had voorgeselecteerd maar hij deed haar zo'n aantrekkelijk voorstel dat ze dit maar snel vergat.

Wat heeft Marion ervan gemaakt? Allereerst zijn het geen interviews in de gebruikelijke betekenis met vragen en doorvragen, laat staan kritische interviews. Het zijn verhaaltjes geworden. Verhaaltjes die allemaal op elkaar lijken door de lijzige manier waarop ze geschreven zijn. Ieder verhaaltje begint met een beschrijving van de eerste ontmoeting gevolgd door een schets van de ontwikkeling van de relatie tussen de partner en het slachtoffer voordat er PSA geprikt was. Ongeveer de helft van ieder verhaaltje wordt hiermee gevuld. Wat ik hier van opgestoken heb is niet veel of het moest zijn dat liefdesrelaties in Tilburg en omstreken miezerig en onbeduidend zijn. Ook de titels van de verhaaltjes getuigen hiervan. Om er een paar te noemen: "Nu voegt hij kusjes toe in z'n sms'jes" of "Er is niets fijner dan een vibrator".

De andere helft van de verhaaltjes gaat dan over de verwerking van de verminkingen en neveneffecten van de behandelingen. De subtitel van het boek luidt "Wat gebeurt er met een relatie als de man prostaatkanker krijgt?" Wel nu, in de verhaaltjes van Marion  verandert er nauwelijks iets, hetzelfde vlakke saaie patroon van de relaties van voor het PSA kabbelt daarna op dezelfde duffe manier voort. Nergens drama of woede wat je toch wel zou mogen verwachten als je bijvoorbeeld ineens flink incontinent bent geworden, maar in plaats daarvan hooguit balen maar meestal berusting of misplaatste dankbaarheid, tenminste dat is het beeld dat Marion schetst. Nergens een handige bruikbare tip om een fysiek probleem op te lossen maar wel jengelen over iemands jarenlange ochtendhumeur dat na een ingreep weer iets erger werd.

Van Marion Bloem, schrijfster, klinisch psychologe en vrouw van Ivan Wolffers zou je een kritische opstelling mogen verwachten en die weerspiegeld willen zien in wat ze schrijft. Haar eerste fout is dat ze genoegen neemt met de selectie van patienten door Paul Kil uit z'n eigen praktijk. Dit zijn natuurlijk allemaal min of meer tevreden patienten. Maar dan nog had ze vanuit een andere invalshoek, bijvoorbeeld gericht op praktische zaken ipv al het gepsychologiseer, in ieder geval iets nuttigs uit de interviews kunnen halen.

Nog belangrijker en een stuk ernstiger: ze pleegt intellectueel verraad. Ze weet dat er een enorme overbehandeling is en dat het nut van behandelingen ter discussie staat. Maar nergens in haar verhaaltjes komt dit aan de orde. Wat ze in feite doet is het goedpraten van de letselschade aangericht door Kil cs. Ze presenteert wat patient en partner moeten ondergaan in een sfeer van onvermijdelijke noodzakelijkheid waarmee we nu eenmaal moeten leven. Als een lijdzaam indisch meisje, waartegen ze zich in enkele andere boeken juist probeert af te zetten, heeft ze zich voor het karretje van Paul Kil laten spannen.

Dit is het eerste deel van de recensie. Volgende keer zullen we de medisch-technische bijdragen van Paul Kil onder de loep nemen.