10 augustus 2009

Fijne landgenoot


Opening van 1 van de hoofdpunten van het NOS journaal van 18 maart:"Screening op prostaatkanker vermindert de sterfte aan die ziekte met ruim een kwart. Dat blijkt uit een groot europees onderzoek onder leiding van een Nederlander" Uit de intonatie van de stem van de nieuwslezer klinkt iets van nationale trots. Even later komt onderzoeksleider Fritz Schröder aan het woord: "We zijn erg blij dat we voor het eerst hebben kunnen aantonen dat een eenvoudige bloedtest kan leiden tot een daling van de sterfte aan prostaatkanker."

Ruim een kwart minder sterfte aan prostaatkanker? Dat is spectaculair nieuws! Klopt het wat de nieuwslezer zegt? Op de NOS radio horen we Fritz Schröder (FS) diezelfde dag 2x 25% zeggen, hoewel hij zich de 2e keer moet herstellen van een verspreking waarbij hij eerst 20% noemt. De sukkeltjes van de NOS nemen de 25% kritiekloos over en openen het onderwerp ermee in het NOS journaal. Maar klopt het wat FS beweert?

In de screeningsgroep stierven 214 van de 78290 deelnemende mannen (0,29%) aan prostaatkanker, in de controlegroep 326 van de 89353 mannen (0,36%). Als de nieuwslezer had gezegd "Screening op prostaatkanker verlaagt de sterfte aan die ziekte van 0,36% naar 0,29%" dan was het nieuws wat minder spectaculair geweest. Weliswaar is dit een sterftevermindering van 20% (100-29/36) maar om met dit percentage te scoren bij een algemeen publiek zonder het noemen van absolute getallen, dwz 7 sterfgevallen minder per 10000 man, is volksverlakkerij. FS doet er bovendien nog 5% bij door rekenkundig te compenseren voor de 18% mannen die geen PSA wilden (in zijn vocabulaire "noncompliance"). Dit is wishful thinking, de werkelijkheid is nu eenmaal dat 18% van de genodigden weigerde mee te doen. Of wil FS z'n landgenoten soms gedwongen laten screenen?

Als bonus kregen we dan nog een rammelend rekensommetje. Bij 2500 sterfgevallen aan prostaatkanker per jaar worden bij een 25% sterftedaling door screening 625 levens gered (FS in audiofragment, NOS met powerpoint). Dit moet allereerst teruggebracht worden naar 500 (20%). Verder ging het in de ERSPC publikatie om mannen tussen de 55 en 70 jaar. De 20% kan niet zomaar op alle mannen losgelaten worden want mannen jonger dan 55 of ouder dan 70 werden niet gescreend. Het aantal geredde levens zal daarom stukken minder dan 500 zijn. Daartegenover staat een veelvoud van gehandicapte levens door behandeling (impotentie, incontinentie, stricturen). Wel praatjes over eenvoudige bloedtests, maar niets over letselschade. We wachten nog steeds op de zg ERSPC Quality of Life Study, die telkens weer uitgesteld wordt.

Op 18 maart tot 17.00 was nog niets bekend over de ERSPC publicatie, ook niet onder urologen of in de rest van de medische wereld. Precies op dat tijdstip verscheen de publicatie in de online versie van het New England Medical Journal en startte FS z'n presentatie op een groot urologen congres in Stockholm. Een uur later kwam de NOS al met een uitgebreide reportage met vooraf opgenomen materiaal. Een ongeevenaard succes voor ERSPC-Media-org maar tevens een dieptepunt in publieksvoorlichting.

2 opmerkingen:

Anoniem zei

Henk, je bent een straatvechtertje en een terzake kundige erudiet!? ineen die nog redelijk kan schrijven ook. Een paradoxale maar noodzakelijke combinatie om de ontmanteling van het nouveau riche prostaat-urologenwereldje.nl te initieren, de lont in het kruidvat. Let wel, de integeren hebben zich al uit PK teruggetrokken, net als jouw Ilse. De spanningen binnen de beroepsgroep lopen op, niet door jou overigens, maar dat komt er dan nog bij. Kijk uit, want ze willen je terugpakken nu je aan hun nering komt.

Groeten plus dikke zoen voor Ilse en Oma
KV, MD, Oxford, UK

Hendrik Scholten zei

KV
Ik weet het, ik ben op alles voorbereid. Ricardo is hier inmiddels ingetrokken. Ik ga nooit zonder hem de stad in.